سیگار چیست؟

سیگار را با قرار دادن مقداری تنباکو در میان کاغذی که به شکل استوانه پیچیده شده تولید می کنند.

نتایج تحقیقات حاکی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از ‌٧٠ درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت ‌٢٠ سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند، بین ‌٢٠ تا ‌٢۵ سال زودتر از افرادی که به هیچ‌وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، خواهند مرد.

پزشکان هشدار دادند با اولین سیگاری که می ‌کشید ظرف تنها چند دقیقه پس از استنشاق دود سیگار به درون ریه‌ ها، روند آسیب‌ های ژنتیکی به بدن آغاز می ‌شود و جالب است بدانید که خطر بروز حملات قلبی ناشی از بیماری های قلبی- عروقی به دنبال ترک کردن سیگار و در ۲۴ ساعت نخست بعد از کشیدن آخرین سیگار، کاهش می یابد.

از مضرات سیگار همین بس که بیش از چهارهزار نوع ماده شیمیایی، از جمله ۲۰۰ سم مانند DDT، آمونیاک، آرسنیک، فرمالدئید و مونواکسید کربن در تنباکو و دود ناشی از سیگار یافت می شوند.

مجموعه‌ای از مسایل و مشکلات بهداشتی سیگار

اثرات دود سیگار بر اطرافیان

اثرات مضر دود سیگار در اطرافیان فرد سیگاری به مراتب بیشتر از خود فرد است که به آن سیگار کشیدنتحمیلی می‌گویند. باید توجه داشت این تعریف برای کلیه مواد دخانی از جمله پیپ، قلیان، انفیه و… صادق است، چراکه خود فرد سیگاری، بخش قابل توجهی از دود سیگار را بیرون می‌دهد اما اطرافیان او، تمام دود سیگار را وارد ریه‌های خود می‌کنند و به این ترتیب، این افراد، ناخواسته دچار عوارض ناشی از سیگار می‌شوند که شامل موارد زیر است:

سوزش شدید چشم و اشک- ریزش و قرمزی چشم – سوزش، خارش و آب ریزش از بینی- سرفه و احساس تنگی نفس- خس خس کردن سینه – احساس تهوع و بی‌اشتهایی – سردرد و احساس سیاهی رفتن چشم یا سرگیجه- سرطان ریه و…

دود سیگار سالانه ۲۶ هزار کودک ایرانی را دچار آسم می‌ کند. همچنین دود سیگار بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته‌های قلبی و مغزی است (۳۰ درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی در میان غیر‌سیگاری‌هایی دیده می‌شود که با سیگاری‌ها زندگی می‌کنند).

یادمان باشد فرد سیگاری تحمیلی، یک چهارم دودی را که فرد سیگاری تولید کرده است استنشاق می‌کند.

قلیان چیست؟

قلیان یک لوله آبی است که برای کشیدن تنباکو از طریق آب سرد استفاده می‌شود. تنباکو در کاسه‌ای که در بالای آن قرار می‌گیرد و از طریق زغال‌هایی که روی کاسه تنباکو قرار داده می‌شود، داغ شده و دود از طریق آب که در پایین آن قرار دارد، فیلتر می‌شود.

تنباکوی مورد استفاده برای قلیان، تنباکویی مرطوب و چسبناک است که در عسل و شیره خیسانده می‌شود.

تنباکوهای قلیان طعم‌های مختلفی دارند مثل سیب، هلو، نارگیل، انبه، نعناع و توت‌فرنگی.

بعضی از آنها را برای عوض کردن بو و مزه به آن اضافه می کنند. برای شیرین کردن مزه توتون به آن شکر اضافه می کنند و برای سریع تر کردن جذب آن از آمونیاک استفاده می شود.

تاثیرات مضر قلیان بر سلامت انسان

 قلیان، این وسیله کم‌ خرج، اما پرخطر این روزها پای ثابت تفریح بسیاری از جوانان و خانواده‌های ایرانی است، قلیان‌کش‌های حرفه‌ای یک قانون نانوشته برای خود دارند، قانونی که از برخی باورهای نادرست رایج از قدیم تاکنون شکل گرفته است.

بر خلاف تصور و باور عمومی که معتقدند ضرر قلیان از سیگار و سایر مواد دخانی کمتر بوده و آب قلیان جلوی مواد مضر و سمی آن را می‌ گیرد، ولی باتوجه به میزان و مدت مصرف قلیان باید اذعان نمود که ضرر و عوارض جسمی و روانی استعمال قلیان از سیگار و سایر مواد دخانی نه تنها کمتر نبوده بلکه میزان و نوع عوارض آن بیشتر و متنوع تر می باشد و این باورهای غلط در مورد مصرف قلیان در جامعه وبخصوص جوانان ونوجوانان رواج داشته وباعث افزایش شیوع مصرف قلیان درجامعه بخصوص در بین دختران وزنان گردیده است. دود قلیان به خاطر ذغالی که در سوخت آن بکار می‌رود، خیلی بیشتر حاوی مونوکسید کربن است؛ ضمن این که قلیان در حرارت پایین‌تری نسبت به سیگار می‌سوزد و در نتیجه مونوکسید کربن و قطران بالاتری دارد.

سایر خطراتی که در کشیدن سیگار مشاهده نمی شود، ولی در کشیدن قلیان وجود دارد:

بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت ب (در اثر استفاده مشترک از شیلنگ قلیان) و افزودن الکل یا داروهای روان‌گردان به تنباکوی قلیان است. چروکیدگی پوست، پیری زودرس، تیرگی زیر چشم و لب ها، زردی و فساد دندان ها از مهم ترین نشانه های ظاهری افرادی است که قلیان کشیدن جزو برنامه های روزمره زندگی شان شده است. سرطان ریه، سرطان مری، بیماری انسدادی ریوی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن هنگام تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذات‌الریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.

میزان و عمق دَم در حرکت دادن آب قلیان بسیار مهم است و قلیان با وجود اینکه کمتر مصرف می ‌شود، اما حجم دودی که از طریق آن وارد بدن می‌ شود، ۱۰ تا ۲۰ برابر دود ناشی از مصرف سیگار است. تنباکو و توتون مورد استفاده در قلیان معمولا از بی کیفیت ترین و نامرغوب ترین انواع موجود و خطرناک ترین آنهاست، ضمن این که اسانس های مواد معطر استفاده شده در تنباکوهای معطر یا میوه ای حاوی هزاران ماده سمی و کشنده است.

باورهای غلط

 باور غلط ۱- از آنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می‌شود، کلیه مواد مضر آن تصفیه می‌شود.

واقعیت ۱- کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند. این دود می‌تواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.

باور غلط ۲- استنشاق دود قلیان ریه‌ها را نمی‌سوزاند، به همین دلیل مضر نیست.

واقعیت ۲- دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می‌شود. با اینکه دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.

باور غلط ۳- کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است.

واقعیت ۳- دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید می‌‌کند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسه‌ای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید می‌شود. محصول نهایی (دود)، یکسان است که حاوی مواد سرطان‌زا است.

باور غلط ۴- کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد.

واقعیت ۴- تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه ۶۰ دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.

باور غلط ۵- تنباکوی گیاهی قلیان سالم‌تر از تنباکوی معمولی است.

واقعیت ۵- این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا “طبیعی”، فرد را در معرض مواد سرطان‌زا قرار می‌دهد.

توصیه های پیشگیرانه به والدین در مورد اعتیاد به سیگار ، قلیان و…

۱- درباره مواد اعتیاد آور (علل و عوامل موثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات کافی کسب کنید.

۲- فضایی ایجاد کنید که فرزندانتان در آن احساس آرامش کنند.

۳- شرایطی ایجاد کنید که فرزندتان شما را محرم اسرار خود بدانند.
۴- عقاید خود را به زور به آنها تحمیل نکنید.

۵- به نحوه خرج کردن پول توسط فرزندانتان اهمیت بدهید.

۶- سعی کنید حتی آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.

۷- الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید و هرگز برخلاف گفته خود عمل نکنید.

۸- مواضع خود را برابر سیگار، موادمخدر و الکل مشخص کرده، صریحاً آن را به زبان بیاورید.

۹- به صحبت های فرزندانتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی دانستم» و… آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.

۱۰- از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهای برآورد نشده شما را تحقق بخشند..

۱۱- راه قدرت اعتماد به نفس، تصمیم گیری ، مقاومت و پایداری در برابر فشار همسالان را در خصوص مصرف موادمخدر به فرزندانتان بیاموزید تا از «نه» گفتن به آنها نهراسند.

۱۲- وقت بیشتری را با فرزندانتان صرف کنید. با آنان به رستوران، پارک، کوه، سینما و… بروید. به اتفاق آنان به موسیقی گوش دهید و از همه مهم تر به آنان ابراز عشق کنید و بگویید که دوستشان دارید.

۱۳- فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانی نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.

۱۴- از چگونگی دوستیابی و معاشرت فرزندان خود با دیگران آگاه باشید. با والدین دوستانشان ارتباط برقرار کنید. در صورتی که به منزل دوستشان رفتند حتماً از حضور والدین ایشان در منزل مطمئن شوید و به حضور سایر اعضای خانواده اکتفا نکنید.

۱۵- برای اوقات فراغت آنان برنامه ریزی کنید. همواره آنان را به مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب کنید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.